Program pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim - kilka przykładowych ćwiczeń

www.pixabay.com/dziecko

zdjęcie symbolizuje-   wysiłek dziecka, włożony w wykonanie codziennych obowiązków. 





Przykładowy program pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim.

Cele ogólne :

• usprawnianie zaburzonych funkcji poznawczych,
• maksymalna aktywizacja i usamodzielnianie ucznia,
• wzmacnianie samooceny dziecka poprzez rozwijanie świadomości własnych zalet i wad,
• kształtowanie umiejętności prezentowania własnych poglądów 
• rozwijanie umiejętności komunikacji językowe

cele szczegółowe

• usprawnienie analizatora wzrokowego, - percepcja wzrokowa
• usprawnienie analizatora słuchowego – percepcja słuchowa oraz analiza i synteza słuchowa
• wzbogacanie słownictwa biernego i czynnego
• doskonalenie koncentracji uwagi oraz skupienie
• doskonalenie w orientacji przestrzennej oraz w schemacie własnego ciała,
• doskonalenie i usprawnienie myślenia logicznego oraz przyczynowo- skutkowego.
• Odtwarzanie układów przestrzennych
• usprawnianie motoryki małej i dużej,
• doskonalenie działania według instrukcji
• doskonalenie umiejętności klasyfikacji i szeregowania
• usprawnianie techniki pisania i czytania
• usprawnianie rozumienia czytanego tekstu,
• rozwijanie umiejętności matematycznych,
• rozwijanie samoobsługi,
• ćwiczenie pamięci
• rozwijanie umiejętności wypowiedzi swobodnych
• uczenie i wdrażanie do przestrzeganie norm społecznych,
• rozwijanie emocji

ćwiczenia

Analizator wzrokowy -

• Dobieranie jednakowych obrazków (domina obrazkowe, loteryjki, memory itp.).
• Dobieranie jednakowych figur geometrycznych.
• Wyszukiwanie różnic i podobieństw między obrazkami.( oczywiście dobieramy obrazki o określonej trudności - dopasowanej do możliwości dziecka) 
• Dobieranie części do całości.
• Układanie obrazków z części (z różnicowaniem stopniowania trudności).
• Układanie figur geometrycznych z części.
• Układanie z gotowych elementów wg wzoru.
• Ćwiczenie pamięci wzrokowej:
• Dobieranie zbiorów liczbowych w tym samym układzie (figury liczbowe – wg kostki do gry), loteryjki, domina, itp.
• Rozpoznawanie zbiorów w zmienionych układach.

Analizator słuchowy

• Ćwiczenie wrażliwości słuchowej:
  • różnicowanie dźwięków otaczającego świata (słuchanie z płyt odpowiednio dobranych dźwięków przyrody lub odgłosów wydawanych przez znane przedmioty).

• Ćwiczenia rytmiczne: różnicowanie, rozpoznawanie, odtwarzanie układów rytmicznych.
• Ćwiczenia słuchu fonematycznego:

• wyróżnianie w słowach jednej głoski ( na początku słowa lub na końcu słowa)
• klasyfikowanie słów wg głosek pod względem określonego kryterium,
• analiza sylabowa i głoskowa  słów,
• synteza sylabowa i głoskowa słów,
• przekształcanie słów poprzez eliminowanie lub dodawanie sylaby np. tor – ba – torba, ma-szyna – maszyna,
• tworzenie nowych słów z pierwszych głosek słów podanych,
• tworzenie nowych słów  z ostatniej głoski słów podanych.
• Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające zasób słownictwa:

• słuchanie opowiadań,
• nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów , części ciała,
• opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych,
• opowiadanie własnych wrażeń, przeżyć
• Ćwiczenie pamięci słuchowej:
• nauka wierszyków,
• ćwiczenie pamięci sekwencyjnej, nauka i układanie wyliczanek,
• układanie i powtarzanie zdań
• powtarzanie rymowanek

Koncentracja uwagi

• kopiowanie sekwencji przedmiotów,
• opis słowny obrazka,
• podobieństwa i różnice w obrazkach,
• labirynty,
• wykreślanki,
• odpowiedzi na pytania do słyszanego lub czytanego tekstu,
• opowiadanie wydarzeń dnia wczorajszego z zachowaniem kolejności wydarzeń,
• układanie historyjek obrazkowych,
• odszukiwanie pasujących odbić lustrzanych,
• odszukiwanie konturów do obrazków
• oraz trudniejsze ćwiczenia
• szukanie  podanej litery w ciągu nielogicznej mieszaniny liter. 

Ćwiczenia usprawniające technikę czytania

• wyodrębnianie wyrazu ukrytego w innym wyrazie,
• analiza wyrazowa usłyszanego zdania i analiza sylabowa usłyszanego wyrazu,
• układanie wielowyrazowych zdań z rozsypanki wyrazowej,
• wyszukiwanie podobnych kształtów, figur geometrycznych, szczegółów różniących obrazki, ukrytych przedmiotów w obrazkach,
• dyktanda, zabawy ortograficzne rebusy, krzyżówki

Ćwiczenia usprawniające technikę pisania

• uzupełnianie  brakujących liter, sylab, luk w zdaniach,
• składanie wg wzoru i bez wzoru puzzli,
• pisanie opowiadania wg planu,
• przepisywanie zdań, tekstów wg wzoru ze zwracaniem uwagi na liniaturę, estetykę, kształt i łączenie liter,
• różnorodne ćwiczenia grafomotoryczne

Rozumienie czytanego tekstu

• czytanie prostych opowiadań, wyodrębnianie elementów świata przedstawionego, odpowiadanie na pytania do tekstu.
• stopniowe wydłużanie czasu wysiłku umysłowego

Umiejętności matematyczne

•  gry i zabawy wymuszające posługiwanie się rozumowaniem operacyjnym (tworzenie całości z części, wyodrębnianie w całości części, konstruowanie przestrzenne i płaskie)
• klasyfikacja, różnicowanie i porządkowanie elementów w zbiorze,
• orientacja przestrzenna,
• badanie schematu własnego ciała, określanie położenia przedmiotów w stosunku do własnego ciała,
• wyodrębnianie zbioru przedmiotów spełniających dany warunek i formułowanie warunków, które spełniają elementy danego zbioru,
• klasyfikacja zbiorów ze względu na ich liczebność,
• liczenie przedmiotów,
• rozwiązywanie i układanie zadań tekstowych,
• ćwiczenia rachunkowe: dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie,

Motoryka Mała

• lepienie, ugniatanie plasteliny, modeliny, mas plastycznych
• nawijanie i zwijanie włóczki, przewlekanie przez otwory
• nawlekanie koralików
• obrysowywanie przedmiotów i szablonów
• wydzieranie z papieru zakreślonych form
• łączenie wyznaczonych punktów
• kalkowanie po wzorze

Duża motoryka

• zabawy z elementami płynnych ruchów obu ramion,
• toczenie, pełzanie, rzucanie, chwytanie, odbijanie,
• zabawy z elementami rytmicznych ruchów zmiennych obu ramion,
• płynne, rytmiczne ruchy zmienne, naśladowanie ptaków, samolotów,
• manipulowanie różnymi przedmiotami: skakanka, balon, piłka, woreczek, kule papierowe,

Gimnastyka mózgu:

Ćwiczenie metoda Denninsona – np

• kreślenie leniwej ósemki w powietrzy raz jedną a raz drugą ręką,
• ruchy naprzemienne rąk oraz nóg,
• Naprzemienne ruchu rąk do uszu.

Ćwiczenia orientacji w schemacie ciała:

• kierowanie przy pomocy pojęć: prosto, w prawo, w lewo, do przodu, do tyłu drugą osobą, tak, aby dotarł do określonego miejsca,
• rozpoznawanie pojęć: wielkości, kształtu i ciężaru w otaczającym świecie rzeczy, roślin, zwierząt i ludzi,
• • ćwiczenia w formie zabawowej utrwalające pojęcia w zakresie orientacji przestrzennej, czyli wykonywanie poleceń, np. weź prawą ręką łyżkę, ułóż prawą ręką klocki,

Komunikacja językowa, wzbogacanie zasobu słownictwa

• poszerzanie słownictwa i rozumienie pojęć typu: pojutrze, wyżej, niżej, kwadrans, przybory szkolne
• wyjaśnianie znaczenia nieznanych wyrazów,
• kreowanie swobodnych wypowiedzi

Rozwijanie emocji:

• rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie i innych,
• wyrażanie emocji przez gesty, postawy, mimikę twarzy (zabawy z lustrem, scenki, pantomimy),
• odpowiednie reagowanie na różne sytuacje, 
•  wyrażanie emocji środkami plastycznymi, muzycznymi.

Metody – aktywizująca, grupowa, indywidualna , rozmowa, obserwacja, opowiadania, zajęcia praktyczne,

Środki dydaktyczne -  karty pracy, kredki, kartki, flamastry, magnetofon,, płyta CV z nagraniami, domino ,klocki.